Sadakalar sadece Ramazana mahsus bir ibâdet değildir. Bilakis her zaman müstehap ve meşrudur. Zekâta gelince, insan malının üzerinden bir sene geçtiği zaman Ramazanı beklemeden zekâtını çıkarıp vermesi gerekir. Ancak Ramazan ayı yakın olduğu zaman -mesela Şaban ayında bir seneyi doldurması gibi- Ramazanı bekler, bunda bir sakınca yoktur. Fakat zekâtının senesi mesela Muharrem ayında tamam olmuşsa zekâtını Ramazana ertelemesi câiz değildir. Fakat Muharrem’den önceki Ramazanda vermesi câizdir, bunda bir sakınca yoktur. Farz olduğu vakitten sonraya bırakması câiz değildir. Çünkü bir sebebe bağlı farzların sebep bulunduğu anda yerin getirilmeleri gerekir, daha sonraya ertelenmeleri câiz olmaz. Sonra ertelediği zaman insanın onu ileride ödeyebileceğine garantisi yoktur. Ertelediği vakte kadar hayatta kalabileceğine de garantisi yoktur. Ölebilir. O zaman zekât zimmetinde bir borç olarak kalır. Varisleri de onun borçlu olduğunu bilmeyebilirler ve ödemeyebilirler.

Kişinin zekâtı çıkarıp vermede tembellik yaptığı zaman zekâtının ödenmesini engelleyeceğinden korkulan daha başka pek çok sebep vardır.

Sadakaya gelince bunun belli bir vakti yoktur. Senenin her günü sadaka verme vaktidir. Fakat insanlar sadaklarını ve zekâtlarını Ramazanda vermeyi tercih ederler. Çünkü Ramazan faziletli bir zamandır. Cömertlik ve iyilik yapma zamanıdır. Peygamber صلى اللّٰه عليه وسلم insanların en cömerdi idi ve Ramazanda Cebrail ile buluşup da karşılıklı birbirlerine Kur’ân okudukları zaman daha da cömert olurdu. Fakat bilmemiz gerekir ki Ramazanda zekât ve sadakanın fazileti vakitle ilgili bir fazilettir. Ondan daha fazla faziletli başka bir zaman olmadığında Ramazanda zekât ve sadaka vermek diğer vakitlerde vermekten faziletlidir. Ramazanın dışında başka bir vakitte fakirlerin zekât ve sadakaya daha çok ihtiyaçlarının olması gibi zekât ve sadaka vermeyi daha faziletli kılacak başka bir sebep olduğu zaman ise bunları Ramazan’a ertelemek doğru olmaz. Bilakis zekât ve sadaka vermek için fakirlere en yararlı olacak vakit ve zamanı gözetmek ve o zaman vermek gerekir.

Fakirler genellikle Ramazanın dışındaki zamanlarda Ramazandakinden daha fazla muhtaç durumda olurlar. Çünkü Ramazanlarda sadakalar ve zekâtlar çoğalır. Fakirler de verilen şeylerden kendilerine yetecek ve muhtaç duruma düşmekten koruyacak kadar imkâna kavuşurlar. Fakat senenin diğer günlerinde şiddetli bir fakirliğe düşerler. Zekât ve sadaka verecek kişinin bu durumu gözetmesi ve zamanın faziletini diğer faziletlerin hepsinin önüne geçirmemesi gerekir.

Şeyh Muhammed bin Salih el-Useymin
Soru ve Cevaplarla İslâm’ın Rukünleri Fetva no: 388