Yüce Allah şöyle buyurmaktadır:
"Biz herşeyi önder kitabta (imamu'n-mubîn) tesbit etmişizdir." (Yasin, 36/12)
"Şüphesiz ki bütün bunlar bir kitabtadır." (el-Hac, 22/70)
Yüce Allah Musa ile Firavun'un tartışması hakkında bize şunları aktarmaktadır:
"(Firavun) dedi ki: 'Geçmiş asırlar halkının halleri nicedir?' (Musa) dedi ki: 'Onların bilgisi Rabbimin yanında bir kitabtadır. Rabbim yanılmaz ve unutmaz.'" (Taha, 20/51-52)
Yine yüce Allah şöyle buyurmaktadır:
"...Onun ilmi dışında hiçbir dişi ne hamile kalır, ne de doğurur. Uzun yaşatılanın ömrünün uzatılması da, ömrünün eksiltilmesi de ancak bir kitabtadır. Şüphesiz ki bu, Allah'a göre pek kolaydır." (Fatır, 35/11) ve daha başka âyet-i kerimeler.

Peygamber Sallallahu aleyhi vesellem de şöyle buyurmaktadır: "Yüce Allah'ın cennet ve cehennemdeki yerini yazıp takdir etmediği, bedbaht mı yoksa mutlu mu olduğu yazılmadık canlı hiçbir nefis yoktur." Hadisi Müslim rivayet etmiştir.

Yine Müslim'deki bir rivayete göre Suraka b. Malik b. Cu'şum:
“Ey Allah'ın Rasûlü bize şu anda yaratılmışız gibi dinimizi açıkla. Bu gün ne diye amel ediyoruz? Acaba bu, kalemlerin mürekkebinin kuruduğu, takdirlerinin tesbit edildiği bir husus mudur? Yoksa gelecekte ortaya çıkacak bir husus mudur?” Peygamber şöyle buyurdu: "Hayır, bilakis kalemlerin mürekkebinin kuruduğu ve hakkında takdirlerin cereyan ettiği bir husus hakkında (amel ediyorsunuz).” Bunun üzerine Suraka: “O halde niçin amel ediyoruz ki? deyince Peygamber şöyle buyurdu: "Siz amel ediniz, herkes -bir rivayette amel eden herkes-e kendi ameli kolaylaştırılacaktır." Ve daha başka birtakım hadis-i şerifler.

Soru: Bu mertebeye giren takdirler kaç tanedir?

Cevap: Bu mertebenin kapsamına beş tane takdir girer. Hepsi de yüce Allah'ın ilmine râcidir.
1. Birinci takdir: Bunların göklerin ve yerin yaratılmasından ellibin sene önce yüce Allah'ın Kalemi yarattığı vakit yazılmış olmalarıdır. Bu ezelî takdirdir.

2. Ömür takdiri: Bu da yüce Allah'ın: "Ben sizin Rabbiniz değil miyim?" (el-A’raf, 7/172) buyurduğunda söz aldığı vakit gerçekleşen takdirdir.

3. Yine ömür takdiri olarak bilinen ve nutfenin anne rahminde hilkatinin belirginleşmeye başladığı sıradaki takdir.

4. Kadir gecesinde gerçekleşen yıllık takdir.

5. Bütün bunların yerli yerince gerçekleştirilmesinden ibaret olan günlük takdir.

SORULU CEVAPLI İSLAM AKÂİDİ
Hafız b. Ahmed el-Hakemî