Fıtır sadakası veya fıtır zekâtı fıtır ve sadaka kelimeleri arasında bir tamlamadır. Fıtır kelimesinin Türkçe anlamı oruç açmak, orucu bozmak demektir. Bu sadakaya fıtır sadakası denilmesinin sebebi, kefaret sebebi olan oruç bozmak Ramazanda olunca bu sadakayı vermenin zamanı da Ramazan ayı ile sınırlandırılmıştır. Daha önce verilemez. Bu sebeple fıtır sadakasının verileceği en faziletli vakit, bayram günü bayram namazından önceki vakittir. Fakat veren ve alan için kolaylık olacağından bayramdan bir iki gün önce verilmesi de câizdir. Daha önce verilmesi ise âlimlerin daha tercih edilen görüşüne göre câiz değildir.

Buna göre fıtır sadakasının iki vakti vardır: Biri câiz olduğu vakittir ki bayramdan bir veya iki gün öncesidir. Diğeri faziletli olduğu vakittir ki o da bayram günü bayram namazından önce verilmesidir. Bayram namazından sonraya ertelenmesi ise haramdır, İbn Abbas hadîsine göre fıtır sadakası yerine geçmez: “Kim onu bayram namazından önce verirse, o kabul olun¬muş bir zekâttır. Kim de onu bayram namazından sonra verirse, o sadakalardan bir sadakadır.”(Ebu Davud) Ancak bir kimse bayram günü olduğunu bilemediği –mesela çölde bulunması gibi- ve ancak gecikerek öğrendiği zaman ve benzeri durumlarda bayram namazından sonra ödemesinde bir sakınca yoktur. fıtır sadakası yerine geçer.

Şeyh Muhammed bin Salih el-Useymin
Soru ve Cevaplarla İslâm’ın Rukünleri Fetva no: 372