“Allah gözle görülemez, görmek yakînin kemâlinden ibarettir” diye iddia eden kimsenin hükmü nedir? 

Cevap: Allah teâlâ Kur’ân’da kıyâmeti anlatırken şöyle buyurur: “Yüzler vardır ki, o gün ışıl ışıl parıldayacaktır. Rablerine bakacaklardır.” (Kıyâmet: 22, 23). Âyet bakışı yüzlere izâfe etmiştir. Yüzlerde kendisiyle bakılabilecek organ gözlerdir. O halde âyet-i kerimede Allah’ın gözle görüleceğine delîl vardır. Fakat bizim O’nu görmemiz, ilmimizin O’nu ihata etmesini gerektirmez. Çünkü Allah teâlâ şöyle buyurmaktadır: “Onların ilmi Allah’ı kapsayamaz.” (Tâhâ: 110). İlmimizin O’nu kapsaması mümkün olmadığına göre –çünkü ilmî ihata gözle ihata etmekten daha geniş ve daha kapsamlıdır– bu O’nu gözle ihata edemeyeceğimizin delîlidir. Şu âyeti kerime de buna delâlet eder: “Gözler O’nu idrak edemez, O gözleri idrak eder.” (En‘âm: 103). Gözler her ne kadar O’nu görse bile O’nu idrak etmesi/ihata etmesi mümkün değildir.

Demek ki Allah teâlâ gözle gerçek bir görüşle görülecek, fakat bu görüşle O ihata edilemeyecek. Çünkü azîz ve celîl olan Allah gözle ihata edilemekten çok çok büyüktür. Selefin görüşü budur. Onlar insana verilecek en büyük nimetin Allah’ın yüzüne bakmak olduğu görüşündedirler. Bu sebeple Peygamber صلى اللّٰه عليه وسلم ’in dualarından birisi de şudur: “Senden yüzüne bakmanın lezzetini istiyorum.” (İmam Ahmed, Musned) “Bakmanın lezzetini” dedi. Çünkü Allah’a bakmanın lezzeti çok büyüktür. Bunu ancak Allah’ın nimetine ve lütfuna erenler kavrayabilir. Allah’tan kendimi ve sizi onlardan kılmasını diliyorum. İşte selefin üzerinde icma ettiği Allah’ı görme gerçeği budur.

Allah gözle görülemez, Onu görmek yakînin kemâlinden ibarettir diye iddia eden kimseye gelince, onun bu sözü bâtıldır, delîllere aykırıdır ve o vakıayı yalanlamaktadır. Çünkü yakînin kemâli, yani îmânda kemâle ermek dünyada da mümkündür. Peygamber صلى اللّٰه عليه وسلم ihsân kelimesini tefsîr ederken şöyle demektedir: “İhsân, senin Allah’a O’nu görüyormuş gibi ibâdet etmendir. Sen O’nu görmesen bile O seni görmektedir.” (Buhari) O’nu görüyormuş gibi ibâdet etmen yakînin kemâlidir. O halde, Allah’ı görmek konusunda naslarda geçen şeyler yakînin kemâli anlamına gelir, çünkü kemâl derecesinde îmâna ulaşan kimse, Allah’ı gözleriyle görüyormuş gibidir iddiası bâtıl bir iddiadır, nasları tahrîftir. Bu bir te’vîl değil, bâtıl bir tahrîftir. Bunu söyleyen kimsenin reddedilmesi gerekir. Yardım Allah’tandır.

Şeyh Muhammed bin Salih el-Useymin
Soru ve Cevaplarla İslâm’ın Rukünleri Fetva no: 42